مقایسه انواع لوله درزدار و بدون درز
لوله‌های فولادی یکی از پرکاربردترین مصالح در صنایع مختلف از جمله انتقال آب، نفت و گاز، پتروشیمی، پالایشگاه‌ها و حتی مصارف ساختمانی و خانگی هستند. این لوله‌ها بر اساس نوع ساخت، جنس و ویژگی‌های مکانیکی و شیمیایی، انواع متعددی دارند که انتخاب صحیح آن‌ها برای هر کاربرد اهمیت زیادی دارد. لوله درزدار و لوله بدون درز از رایج‌ترین انواع لوله فولادی محسوب می‌شوند که هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در این مطلب، به بررسی و مقایسه انواع لوله فولادی و ویژگی‌های آن‌ها می‌پردازیم تا بتوانید با دانش فنی بهتر، تصمیم‌گیری مناسبی در خرید داشته باشید.
بررسی و تفاوت انواع لوله فولادی درزدار
لوله‌های فولادی درزدار یکی از رایج‌ترین انواع لوله‌ها در بازار هستند که به‌واسطه روش تولید ساده و مقرون‌به‌صرفه، قیمت پایین‌تری نسبت به سایر انواع لوله دارند. این لوله‌ها از جوش دادن لبه‌های ورق فولادی تولید می‌شوند و بسته به نوع جوشکاری به دو گروه اصلی لوله‌های درز مستقیم و لوله‌های درز مارپیچ یا لوله اسپیرال تقسیم می‌گردند. شناخت ویژگی‌ها و تفاوت‌های هر یک از این نوع لوله‌ها به انتخاب دقیق‌تر و کاربرد مناسب آن‌ها در پروژه‌های صنعتی و ساختمانی کمک می‌کند.
ویژگی‌ها و کاربردهای لوله درز مستقیم فولادی
لوله درز مستقیم یکی از پرکاربردترین انواع لوله‌های فولادی درزدار است که با جوشکاری لبه‌های ورق‌های فولادی به‌صورت مستقیم تولید می‌شود. سادگی فرآیند ساخت، سرعت بالا در تولید و هزینه مناسب باعث شده این نوع لوله در صنایع مختلف بسیار محبوب باشد. جوشکاری مورد استفاده در این لوله‌ها معمولاً از نوع مقاومتی یا زیر پودری است. هرچند وجود درز جوش می‌تواند تا حدودی خواص مکانیکی و شیمیایی لوله را در محل جوش کاهش دهد، اما همچنان این لوله‌ها توان تحمل فشار و دمای مناسبی را دارند و گزینه‌ای اقتصادی برای بسیاری از پروژه‌ها محسوب می‌شوند.
معرفی و مزایای لوله فولادی اسپیرال
لوله اسپیرال یکی از انواع لوله‌های فولادی درزدار است که با جوشکاری ورق‌هایی که به‌صورت مارپیچ شکل داده شده‌اند تولید می‌شود. ساختار مارپیچی این لوله باعث افزایش طول درز جوش تا حدود ۳۰ درصد بیشتر از لوله‌های درز مستقیم می‌شود، که همین امر می‌تواند منجر به کاهش سرعت تولید آن گردد. با این حال، لوله‌های اسپیرال به دلیل دقت ابعادی بالا، مقاومت مکانیکی بهتر، امکان تولید در طول‌های متنوع و انعطاف‌پذیری بیشتر، در بسیاری از پروژه‌ها گزینه‌ای مناسب و کاربردی به شمار می‌روند.
بررسی لوله‌های فولادی بدون درز و کاربرد لوله مانیسمان
در شرایطی که لوله‌ها باید فشار یا دمای بالایی را تحمل کنند، استفاده از لوله‌های درزدار می‌تواند محدودیت‌هایی به‌وجود آورد. در این مواقع، لوله‌های فولادی بدون درز به دلیل ساختار یکنواخت و بدون جوش، انتخابی ایده‌آل هستند. این نوع لوله‌ها به‌واسطه نبود ناحیه جوش، از مقاومت بیشتر در برابر فشار، دما و خوردگی برخوردارند. از متداول‌ترین انواع لوله‌های بدون درز می‌توان به لوله مانیسمان، لوله ضخیم یا گوشت‌دار، و لوله داربستی اشاره کرد. در این بخش به معرفی و مقایسه ویژگی‌های این لوله‌ها می‌پردازیم.
لوله مانیسمان
لوله مانیسمان به‌عنوان شناخته‌شده‌ترین نوع لوله بدون درز، در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد. این لوله‌ها معمولاً از طریق فرآیندهایی مانند اکستروژن یا ریخته‌گری گریز از مرکز تولید می‌شوند و چون فاقد درز جوش هستند، از استحکام و خواص مکانیکی بالاتری برخوردارند.
کاربردهای اصلی لوله مانیسمان عبارتند از:
- انتقال گازها و مایعات در واحدهای صنعتی
- کنترل فشار و جریان در خطوط انتقال
- اتصال اجزای مختلف سیستم‌های صنعتی
- استفاده در سامانه‌های گرمایش و سرمایش برای کنترل جریان
معرفی لوله‌های گوشت‌دار و داربستی؛ دو نوع پرکاربرد از لوله‌های بدون درز
لوله گوشت دار
لوله گوشت‌دار نوعی لوله فولادی بدون درز با ضخامت دیواره بالا است که در گروه لوله‌های مانیسمان قرار می‌گیرد. زمانی که نسبت قطر به ضخامت دیواره لوله کمتر از ۲۰ باشد، به آن لوله گوشت‌دار گفته می‌شود. به دلیل دیواره ضخیم، این لوله‌ها وزن زیادی دارند و تنها در شرایطی به کار می‌روند که سیستم نیازمند تحمل فشار و دمای بسیار بالا باشد، مانند خطوط انتقال در صنایع سنگین یا نیروگاه‌ها.
لوله داربستی
لوله داربستی نیز از جمله لوله‌های بدون درز است اما برخلاف سایر انواع لوله فولادی، برای انتقال مایعات یا گازها طراحی نشده است. همان‌طور که از نام آن پیداست، این لوله‌ها در ساخت داربست برای پروژه‌های ساختمانی، نمای ساختمان‌ها و دسترسی به ارتفاعات استفاده می‌شوند. لوله‌های داربستی با اتصال پیچ و مهره به یکدیگر متصل می‌شوند تا ساختار مستحکمی برای ایستادن کارگران و تجهیزات فراهم شود. این لوله‌ها نیازی به تحمل دمای بالا ندارند اما باید از نظر استحکام فشاری در سطح مناسبی باشند تا ایمنی سازه را تضمین کنند.
بررسی انواع لوله فولادی بر اساس جنس و کاربرد
لوله‌های فولادی تنها از نظر ظاهر یا وجود درز جوش با یکدیگر تفاوت ندارند، بلکه نوع جنس و ترکیب متریال ساخت آن‌ها نیز نقش تعیین‌کننده‌ای در عملکرد و کاربردشان دارد. امروزه در بازار انواع مختلفی از لوله‌های فولادی، آلومینیومی، پلاستیکی و… وجود دارند؛ اما در میان این‌ها، لوله‌های فولادی به دلیل تنوع بالا و کاربرد گسترده، بیشترین استفاده را دارند. در ادامه به بررسی رایج‌ترین انواع لوله فولادی از نظر جنس می‌پردازیم:
۱. لوله فولادی کربنی
لوله‌های کربنی متداول‌ترین نوع لوله فولادی هستند که در دو نوع درزدار و بدون درز تولید می‌شوند. این لوله‌ها از فولاد ساده کربنی ساخته شده‌اند و به دلیل قیمت مناسب، در بسیاری از پروژه‌های صنعتی و ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. بااین‌حال، این لوله‌ها فاقد مقاومت بالا در برابر خوردگی و دما هستند و برای شرایط کاری سنگین گزینه مناسبی نیستند.
۲. لوله گالوانیزه
این نوع لوله‌ها از فولاد کربنی ساخته شده و با لایه‌ای از فلز روی پوشش داده شده‌اند تا در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی مقاوم باشند. لوله گالوانیزه گزینه‌ای مناسب برای سیستم‌های آبرسانی و فاضلاب در محیط‌های مرطوب هستند. البته در محیط‌هایی که سایش و ضربه زیاد است، ممکن است پوشش روی آسیب ببیند و مقاومت به خوردگی کاهش یابد.
۳. لوله استیل (فولاد ضد زنگ)
لوله‌های استیل، به‌ویژه گریدهای ۳۰۴ و ۳۱۶، از مقاوم‌ترین انواع لوله‌های فولادی هستند. این لوله‌ها به دلیل مقاومت بسیار بالا در برابر خوردگی، فشار و دمای بالا، در صنایعی مانند پتروشیمی، صنایع غذایی، دارویی و پزشکی کاربرد دارند. همچنین به‌دلیل ظاهر براق و تمیز، در کاربردهای دکوراتیو و تجهیزات در معرض دید نیز استفاده می‌شوند. قیمت بالای این لوله‌ها باعث شده تا بیشتر در صنایع حساس یا شرایط کاری خاص به کار روند.
مقایسه نهایی
در مقایسه انواع لوله فولادی از نظر جنس می‌توان گفت:
- لوله‌های استیل بالاترین کیفیت و قیمت را دارند و برای محیط‌های حساس و در معرض خوردگی گزینه‌ای عالی هستند.
- لوله‌های گالوانیزه انتخاب مناسبی برای محیط‌های مرطوب و نیمه‌خورنده‌اند، اما در برابر سایش ضعیف هستند.
- لوله‌های کربنی ارزان‌ترین نوع لوله فولادی بوده و برای کاربردهای معمول صنعتی مناسب‌اند.
جمع‌بندی
انتخاب بهترین نوع لوله فولادی به عوامل مختلفی از جمله فشار کاری، دما، شرایط محیطی، و بودجه پروژه بستگی دارد. اگر به دنبال مقاومت بالا در برابر خوردگی و دوام بیشتر هستید، لوله استیل بهترین گزینه است. اما برای مصارف عمومی و اقتصادی، لوله کربنی یا گالوانیزه پاسخ‌گوی نیاز شما خواهد بود.
در بای‌آهن، انواع لوله‌های فولادی شامل لوله کربنی، گالوانیزه، استیل، درزدار و بدون درز با مشخصات متنوع تأمین و عرضه می‌شود تا با اطمینان و سهولت خرید خود را انجام دهید.